Een thuis voor nieuwkomers
Een jaar geleden is het document ‘Een thuis voor nieuwkomers in Oost Gelre’ opgesteld. Daarin is afgesproken dat wij ons inzetten voor de opvang van Oekraïense ontheemden, asielzoekers en statushouders. Hoe staat het er nu, een jaar later, voor? Wethouder Gerjan Teselink geeft een update.
Oekraïners
“Op dit moment hebben we plek voor 189 Oekraïense ontheemden in onze gemeente. Het is opvang. Dat wil zeggen dat de mensen weinig privacy hebben. Ze delen de keuken en woonkamer met anderen en soms zelfs hun slaapkamer met mensen die niet hun familie zijn. Ze worden opgevangen in Groenlo. Er zijn 116 plekken op camping Marveld in chalets, 63 in het voormalige Flynth-gebouw en 10 in een voormalige bedrijfswoning. Door de voortdurende oorlog blijft de vraag naar opvang toenemen. We blijven dus ook op zoek naar geschikte opvang voor deze groep mensen.
Een groot deel van de Oekraïense ontheemden woont al sinds de start van de oorlog bij ons. Of en wanneer ze teruggaan is onbekend. Naar de toekomst kijkend verwachten we dat een deel van hen zal blijven. Passende huisvesting voor deze groep staat daarmee op onze lijst van gewenste woonontwikkelingen.
De meeste Oekraïners zijn aan het werk en velen van hen betalen een vergoeding aan de gemeente voor de opvang. Ik vind het mooi om te zien hoe deze mensen zo veerkrachtig en ook ondernemend zijn. Over het algemeen pakken ze het leven hier met beide handen aan en werken ze hard voor hun toekomst, waar die dan ook mag zijn.”
Asielzoekers
“Landelijk was er veel te doen om asielzoekers het afgelopen jaar. Dat maakte het voor gemeenten soms lastig. Want zij krijgen van diezelfde landelijke overheid de wettelijke opdracht om opvangplekken te regelen. Oost Gelre wil duurzame opvang voor 200 mensen realiseren. Dit sluit aan op de wettelijke taak. Net als Aalten heeft Oost Gelre het dilemma dat COA een minimale omvang van 300 asielopvangplekken nodig heeft voor volwaardig voorzieningen.
Een asielzoekerscentrum (azc) heeft een woondeel en een voorzieningendeel. Onder voorzieningen vallen bijvoorbeeld een ruimte voor dagbesteding, ruimte voor Nederlandse les, ruimte voor gezondheidszorg en speelruimte voor kinderen. Deze ruimte kan ook door andere mensen worden gebruikt. Voor het woondeel kun je het zo inrichten dat, als er minder asielzoekers zijn, de woonruimte kan worden gebruikt door andere groepen mensen. Kijk bijvoorbeeld naar het azc in Winterswijk. Daar zie je dat een het grootste deel wordt ingezet voor het wonen van de asielzoekers, maar een deel voor het tijdelijk wonen van statushouders uit Winterswijk en Oost Gelre.
We willen het komend half jaar de mogelijkheden voor een doelgroepflexibel concept onderzoeken. Dat doen we samen met COA en de partijen die zijn betrokken bij wonen, welzijn en zorg in Oost Gelre. Zodat we een volwaardige opvanglocatie voor 200 vluchtelingen realiseren die, als er minder vluchtelingen zijn, kan worden gebruikt voor andere mensen die behoefte hebben aan een tijdelijke betaalbare woonplek. Hoe dat verder vorm krijgt en waar dat zal komen, weten we nog niet. Maar mocht het aantal vluchtelingen over een paar jaar toch ineens omlaag gaan en er is minder behoefte aan opvangplekken, dan zitten we mogelijk met een half leeg gebouw. En dat vinden we jammer.”
Statushouders
“Wanneer asielzoekers te horen krijgen dat ze mogen blijven, krijgen ze een tijdelijke verblijfsvergunning en worden ze aan een gemeente toegewezen. Dan worden ze statushouders genoemd en mogen ze gaan inburgeren. Dat houdt in dat ze leren om zelfredzaam te leven in Nederland. Ook gaan ze dan de taal leren en op zoek naar werk. De gemeente moet op dat moment zorgen voor een woning. Dat is best lastig, aangezien het aantal sociale huurwoningen beperkt is en er ook veel inwoners wachten op een sociale huurwoning. Dat zien we ook terug in de cijfers. In 2025 moeten we 53 mensen een thuis bieden. Op 1 september was dat voor 22 mensen gelukt.
Ongeveer de helft van de statushouders hoort bij een gezin, maar is alleen naar Nederland gekomen. Als het kan, starten ze een procedure voor gezinshereniging. Die duurt gemiddeld zo’n 2 tot 3 jaar. Pas als het gezin er is, hebben ze een gezinswoning nodig. Voor de tussenperiode kijken we nu naar kamergewijze verhuur. Dat wil zeggen dat we meerdere statushouders die alleen zijn in één huurwoning laten wonen. Zodat er niet maar één persoon in een gezinswoning zit, maar bijvoorbeeld 3 mensen. Ze hebben allemaal hun eigen kamer, maar delen de woonkamer, keuken en badkamer. Daardoor hebben we minder sociale huurwoningen nodig en wordt de ruimte in een woning beter benut.”
Open azc dag: zaterdag 27 september
Het azc in Winterswijk zet op zaterdag 27 september tussen 13.00 en 16.00 uur zijn deuren open voor iedereen die nieuwsgierig is hoe het is om daar te wonen en te werken. Er zijn rondleidingen, informatiemarkten, workshops en andere leuke activiteiten. Ook kunt u kijken bij de tijdelijke woonruimte voor statushouders uit Oost Gelre en Winterswijk.
Het azc ligt midden in de wijk De Rikker. Het azc is onderdeel van de wijk: er staat geen hek omheen, er is geen slagboom en er hangen geen camera’s. Bent u benieuwd hoe een azc eruit ziet? Neem dan een kijkje deze middag!