Participatie: antwoorden op de meest gestelde vragen over de handreiking ‘Betrek de buurt bij uw (bouw)plan’
U hebt een groot of klein plan, midden in een dorp of in het buitengebied. Het plan kan voor uw eigen (woon)plezier zijn of nodig zijn voor uw bedrijf. Bijvoorbeeld de bouw van een bedrijfshal of het kunnen uitvoeren van werkzaamheden die invloed hebben op het milieu. Maar een plan kan ook iets tijdelijks zijn, zoals een evenement of een mantelzorgwoning. Wat alle plannen delen is dat zij invloed hebben op hun omgeving en dat betekent vaak een verandering voor de mensen die er wonen of werken. Om uw plan van de grond te krijgen is het voor u belangrijk wie u erbij kunt of zelfs moet betrekken. Dat noemen we participatie.
Antwoorden op veelgestelde vragen
Geldt de handreiking ook voor plannen waarbij ik niet bouw? Zoals bijvoorbeeld het aanleggen van een weg?
Ja, we hebben het over bouwplannen omdat dit het meeste voorkomt. Maar ook bij andere plannen waar een vergunning voor nodig is, kunt u deze handreiking gebruiken.
Wat is de rol van de handreiking bij plannen waar geen vergunning voor nodig is?
In Oost Gelre kennen we goed naoberschap. Voor veel inwoners is het al normaal om vooraf met de buurt in gesprek te gaan. Dus voordat zij een plan uitvoeren. We vinden het belangrijk dat u ook bij kleine ontwikkelingen de mensen in uw buurt laat weten wat uw plan is. Daarom zit ook dit type plannen in de handreiking.
Waarom is participatie een goede investering?
U bent als initiatiefnemer van het plan verantwoordelijk voor participatie. Participatie is het samenbrengen van mensen, bedrijven, organisaties en overheden om in gesprek te gaan over uw plan . Als u dit met veel aandacht en tijdig doet, levert het u ook iets op. U krijgt bredere steun voor uw plan. En de kans is groter dat inwoners uit uw buurt zorgen omzetten in creatieve oplossingen. Een goed participatietraject leidt zo tot een beter plan. Vooraf in gesprek gaan betekent vaak minder bezwaren achteraf.
Is participatie de garantie voor het krijgen van een vergunning?
Goede participatie helpt, maar is geen zekerheid voor het krijgen van een vergunning. Of u de vergunning krijgt, hangt ook af van andere eisen die een vergunning stelt. Bij bouwen is dat bijvoorbeeld het omgevingsplan. Dat is een plan van de gemeente waarin staat waarvoor een stuk grond of een gebouw mag worden gebruikt. En welke bouwmogelijkheden wel of niet mogen. Participatie is ook geen vervanging van de officiële inspraakprocedures en de mogelijkheid van bezwaar en beroep. Deze rechten blijven gewoon bestaan.
De buurt is enthousiast over mijn bouwplan maar nu is de gemeente op een aantal onderdelen niet akkoord. Hoe kan dat?
Als we een vergunning controleren, kijken we niet alleen of de omgeving zich kan vinden in een bouwplan. We controleren ook of een plan past binnen het gemeentelijk en wettelijke regels. Het is dan ook belangrijk dat u vooraf goed onderzoekt of uw plan past binnen de grenzen van het beleid en de wettelijke regels die voor uw bouwplan gelden. Deze kaders en wetregels kunt u dan ook meenemen in uw gesprek met de buurt. Uw contactpersoon helpt u graag op weg met het in beeld brengen van deze kaders.
Hoe controleert de gemeente of mensen de handreiking gebruiken?
We verwachten dat het in het voordeel van een initiatiefnemer is om de handreiking te gebruiken. Het is in zijn of haar interesse om tot een participatietraject te komen. De handreiking is een hulpmiddel. En zorgt ervoor dat u nadenkt over de gevolgen van een plan op verschillende onderdelen. Zo zorgt het voor een goed gesprek tussen initiatiefnemer en gemeente. U snapt beter welke gevolgen er te verwachten zijn en welke participatievorm daarbij past.
Hoe organiseer ik de participatie?
Plannen en projecten verschillen.Met wie u het gesprek voert dus ook. Hoe mensen op elkaar reageren, verschilt ook per plan en project. Er is dus ook niet aan vaste manier om participatie te organiseren. Welke vorm u kiest, hangt af van de grootte en de invloed van het plan op de omgeving. De vorm van participatie is vrij. De initiatiefnemer kan er voor kiezen om een uitgebreider route te volgen. Met de handreiking geven we richting en inspiratie.
Moet de gemeente zich ook houden aan de handreiking?
Ja, ook de medewerkers van de gemeente gebruiken deze handreiking bij bouwprojecten of projecten in de openbare ruimte rondom uw woning of in uw buurt.
De handreiking heeft het over het in gesprek gaan met de buurt. Maar moeten ik bij grote projecten niet ook met andere mensen en organisaties in gesprek gaan?
Bij sommige projecten kan dat zeker het geval zijn. Daarom spreken we in de handreiking over verschillende niveaus van participatie.
Ik vind het lastig om de handreiking te gebruiken, wie kan me daarbij helpen?
Heeft u moeite met het gebruiken van de handreiking? Dan helpt uw contactpersoon bij de gemeente u graag op weg. Onder contactpersoon verstaan we de persoon die u helpt bij de behandeling van uw (bouw)plan. Uw contactpersoon kan u doorsturen naar andere collega's als dat nodig is.
Is de handreiking verplicht of vrijwillig?
Deze handreiking geeft richting en inspiratie. Het is geen moeten om de adviezen in de handreiking op te volgen. Heeft u een plan waar geen vergunning voor nodig is? Dan raden we u toch aan om de handreiking te gebruiken. De handreiking helpt de initiatiefnemer om de participatie zo te organiseren dat deze past bij het plan.
Wat is het verschil tussen participatie en inspraak?
Participatie is actief ergens aan meedoen door inwoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties, andere overheden en mensen. Zij hebben allemaal te maken met plannen en projecten. Actieve deelname is meepraten, meedenken, adviseren of samenwerken.
Naast participatie bestaat er soms het wettelijke recht op inspraak. Inwoners dienen dan reacties in op besluiten van de gemeente. Dat heet bezwaar maken of in beroep gaan. Inspraak is de officiële, afrondende fase van een plan. Er is voor de laatste keer een moment om te reageren. Participatie vindt vaak eerder op de route plaats. De invloed bij participatie is meestal groter dan bij het wettelijke recht op inspraak.
Het grote verschil is dat u bij participatie om de tafel zit voordat het plan is uitgevoerd. Inspraak vindt plaats na het besluit van de gemeente.